Alt Sistemler sizin ‘olumlu olarak hatırladığınız bir deneyim’ ile ‘unuttuğunuz ya da hatırladığınızda sizi korkuyla sindiren deneyimler’ arasındaki farkı oluşturur.
Tercih ettiğiniz ‘Kodlama Yöntemi’ni tanımaya başladığınızda, bu Kodlamayı değiştirip değiştirmemeyi seçebilirsiniz.
Özellikle sizin motivasyonunuzu olumsuz etkileyen bir halinizi, ‘sizi motive eden bir hal’ ile değiştirmek istediğinizde, bu yöntem çok yararlı olacaktır. Ayrıca her hatırladığınızda size acı veren ve üzüntü duyguları yaşatan geçmiş deneyimlerinizin etkilerinin azaltılmasında da yararlı olacaktır.
Bazı insanlar kendilerine olumsuz duygular yaşatan ve düşük enerji seviyeli tepkiler göstermelerine neden olan ‘Hatıraları’ biriktirmeye eğilimlidirler. Gelecekteki olayları da endişe ve sinirlilikle karşılamaya eğilimlidirler.
Bu kişiler ‘Alt Sistemlerini’ değiştirerek bütün deneyimlerin niteliğini değiştirebilirler.
Eğer hatırladığınız bir olay ya da deneyimin ‘olup bittiğini’ ve ‘değiştirilemeyeceğini’ basit bir şekilde kabul ediyorsanız, kötü deneyimlerinizi tekrar tekrar anımsayarak, bu pis çamurda yatıp yuvarlanarak, yaşamınızı etkilemesine izin vererek neden zaman harcıyorsunuz?
Çapalar ya da Tepki Uyandıran Uyaranlar
NLP terminolojisinde bir ‘çapa’, belirli bir tepki uyandıran herhangi bir uyarandır.
Bu ‘uyaran’ ya da ‘tetikleyici’ bir yangın alarmının sesi gibi pratik bir şey olabilir ve şu anlama gelir:
“Her ne yapıyorsan bırak ve hemen dışarıya çık!”
Ya da duygusal bir şey olabilir. Örneğin, sizi mutlu eden ve size değer veren bir sevdiğiniz kişinin fotoğrafına bakmak sizi etkiler ve tepki uyandırır. Çapaların gücü sizin bağlantı kurma ve çağrışım yapma gücünüz ve beceriniz üzerine temellenir. Bir kere kurulduğunda, tepkiler her seferinde otomatik olarak işlemeye başlar ve sizin için yararlı ya da zararlı olur.
Yararlı Çapalar ‘Güven duygusu’, ‘Enerji’ ve ‘Yaratıcılık’ gibi kaynaklarınızı harekete geçirirler.
Zararlı çapalar ise ‘depresyon’, ‘hayal kırıklığı’ ve ‘uyuşukluk’ gibi ruh hallerini harekete geçirirler.
Joseph O’Connor’a göre, NLP çalışmalarında ve uygulamalarında en değerli olan sorulardan ikisi şunlardır :
“–NLP ile iyi iletişim kurmayı öğrenmemi ve başarılı olmamı sağlayacak ‘Hangi Ruh Halinde’ olmak istiyorum?”
“ – Bu Ruh Halini nasıl ortaya çıkarabilirim?”
Biz içinde bulunduğumuz ortama ‘Tepki’ verdikçe, ruh hallerimiz sürekli değişir. Tepkilerimiz de ruh halimizi etkiler!...
Ruh haliniz konusunda bir ‘Tercih’, bir ‘Seçme’ yapabilmeniz için, onun neyin ‘Tetiklediğini’ bilmeniz gerekir. Televizyon reklamlarında en etkili olanlar, bir ‘Ürünü’ seyircilerin ‘Arzuladığı bir Ruh Hali’ ile özdeşleştirmeyi başaranlardır. Birçok otomobil reklamında ekranda görülen arabanın, Heyecan, Özgürlük, Kontrolü Elde Tutmak, Başarılı Olmak gibi Arzulanan Ruhsal Durumlarla bağlantısının kurulduğu ortamlar yaratılır. İzleyicinin algılamaları onda şöyle bir anlam uyandırır : “Eğer bu arabayı satın alırsan ve kullanırsan, bu Ruh Haline sahip olursun!” ‘Televizyon Transı’ içinde olan, ‘Eleştirel Yetileri ve Dirençleri’ askıya alınmış izleyicilere aynı sahnelerin tekrar tekrar gösterilmesiyle, Televizyon Reklamlarının etkisi gittikçe artar.
Görüntüler ve Sesler sizin Ruhsal Halinizi değiştirir. Örneğin ‘Polis Arabalarının Sirenleri’, ‘Telefonun Acı Acı Çalması’, ‘En Sevdiğiniz Melodi’, ‘En Beğendiğiniz Yemek’, ‘Çikolata’...
Bizi uyaran, etkileyen ve ruh halimizi değiştiren her şeye, NLP terminolojisinde ‘Çapa’ denir.
1. Görsel Çapalar : Yeni Doğmuş Bebeğin Resmi, Tatil Resmi gibi.
2. İşitsel Çapalar : Bir Reklamın Tekrarlanan Melodisi gibi.
3. Dokunsal Çapalar : El Sıkma, Sarılma gibi.
4. Kokusal Çapalar : Güllerin Kokusu, Karanfil Kokusu gibi.
5. Tatsal Çapalar : Sizde özel bir anıyı ve duyguyu uyandıran bir tat gibi. Örneğin balayınızda gittiğiniz tatil köyündeki taze üzüm şırasının tadı gibi.
Çapalar tüm Mantıksal Düzeylerle de ilişkilidir. Adınız ‘Kimliğinizin’ çapasıdır. Dinsel sembolleriniz ‘İnanç’ ve ‘Değerlerinizin’ çapasıdır.
Sporcuların, yarışmaya çıkmadan önce ‘Törensel Olarak Yaptıkları Hareketler’ vardır. Bu hareketler onların ‘Doruk Performans’ için kullandıkları çapalardır. Bir kılıç ustasının gösteri öncesi ağzını suyla dolduruyor gösteri alanına püskürtmesi ve ardından yüksek sesle bağırması gibi! Tüm ‘Ayin’ ve ‘Törenler’de, belirli bir Ruh Haline geçmek için kullanılan çapalardır!
Kelimeler ya da sözcükler de birer çapadır. NLP kelimesi de bir çapadır.
Çapa kullanarak Ruh Halinizi değiştirebilirsiniz. Bu konudaki NLP önvarsayımı : “İhtiyacımız olan bütün kaynaklara ya zaten sahibiz ya da onları yaratabiliriz.”
1. İyi iletişim ve kaliteli ilişkiler kurma konusunda örnek alacağınız bir kişiyi belirleyin.
2. Fizyolojinizi değiştirin. Onun duruşu gibi durun, onun gülümsemesi gibi gülümseyin.
3. Düşünme tarzınızı değiştirin.
Bir sunuş konuşması yapmak ya da bir takım brifingi vermek zorundaysanız ve bu sizi sinirlendiriyor ve gerginleştiriyorsa (ya da başka bir şey yapmanız gerekiyor ve bu sizi geriyorsa), yaklaşımınızı değiştirmek için ‘Yararlı Çapaları’ kullanabilirsiniz.
Eğer NLP’nin, ‘İhtiyaç duyduğumuz kaynakların hepsine sahibiz’ ilkesini kabul ediyorsanız, yaşamınızın başarılı bölümlerinden transferler yaparak, ‘Olumlu Çapalar’ oluşturabilirsiniz. Örneğin hikaye yazarken kendinizi yüksek ölçüde yaratıcı hissediyorsanız. O zaman bu başarılı deneyiminizi çapalayarak ‘Sunuş Konuşmalarınızda’, ‘Rapor Hazırlıklarınızda’, İş Görüşmelerinizde’, ‘Takım Brinfinglerinde’ kullanabilirsiniz.
Mo Shapiro’dan Çapalama Uygulaması :
İş hayatınız ya da özel hayatınızla ilgili olabilir. Hangi konuda daha başarılı olmak istiyorsanız, örneğin daha güvenilir, daha sakin, daha enerji dolu, daha yoğunlaşabilen, daha espirili vb. o konuda size ‘Hangi Kaynakların’ gerekli olduğuna karar verin.”
2. Kaynaklarınızı Belirleyin:
Geçmişinizde bütünüyle deneylediğiniz bir başarılı döneminizi düşünün.
Ne kadar yıl önce olduğu ya da iş hayatınızda mı yoksa özel hayatında mı olduğu önemli değil. Bu başarı deneyiminizi bugüne taşıyın. Resim olarak zihin ekranınıza getirin. Çevrenizdeki insanları ve nesneleri görmeye çalışın, o zaman nasıl gördüyseniz öyle görmeye çalışın. Sesleri, konuşmaları ve sessizlik anlarını ekleyin. Deneyiminize eklenen olumlu duyguları yaşayın.
İçsel Halimizi belirleyen iki durum ‘İçeriden Gözlem’ ve ‘Dışarıdan gözlem’dir.
Geçmişteki deneyiminize bugün Doğrudan Katıldığınızdan (İçerden Gözlem Yaptığınızda) emin olun. Dışarıdan seyreden bir Gözlemci gibi olmayın. Size rahatlık, eminlik, tatminkarlık duygularını yaşatan fizyolojik değişimleri gözlemleyin.
Seçtiğiniz olumlu halinizi bütün yoğunluğuyla yaşamanın keyfini çıkartın.
Özel bir başarı sahnesini, kişiyi ya da nesnesini çapalamak için ‘görsel bir çapayı’ tercih edebilirsiniz. İşitsel bir çapa seçerseniz, sesleri, müzikleri ve sözleri kapsayacaktır. Duygusal/Dokunsal çapa seçerseniz, duyguları, duyarlılıkları ve hisleri yeniden açığa çıkartacaktır. Çok güçlü bir tetikleyici durum yaratmak için üç çapayı bir arada kullanabilirsiniz.
Size çok yakıştığını düşündüğünüz ve başarılı geçtiğini düşündüğünüz toplantı ya da görüşmelerde giydiğiniz bir elbiseniz var mı? Bu elbisenizi ya da elbiselerinizi, ceketinizi vb. duygusal/duyumsal bir çapa olarak seçebilirsiniz. Çünkü bunu ya da bunları giydiğinizde kendinize güveniyorsunuz ve kendinizi rahat hissediyorsunuz. Bunlar aynı zamanda görsel çapa da sayılırlar çünkü onların size yakıştığını düşünüyorsunuz.
Eğer onlar çok ‘parlak’ elbiselerse, aynı zamanda ‘Yüksek Volümlü’ işitsel çapalar da sayılabilirler.
Çapanızın nasıl göründüğüne, sesine ve size yaşattığı duygulara karar verin. Bu çapanız, sizin her günkü sıradan davranışlarınızdan, düzenli olarak yaptığınız davranışlardan farklı olsun. Bu sayede çapanızı, başka hallerinizle ve kaynaklarınızla karıştırmazsınız.
Sizden başka kimsenin dikkatini çekmeyecek bazı şeyleri de ‘Çapa’ olarak kullanabilirsiniz.
“Trans, Görselleştirme ve Çapalama Uygulaması”
“Geçmişteki becerikli ve başarılı olduğunuz bir zamana geri dönün.
Orada varolduğunuzu düşünüp, bağlantı kurarak, o anı yeniden deneyimleyin. Yaşadığınız hisler ne kadar güçlü olursa, ulaşacağınız zirve nokta o kadar yüksek olacaktır.
O anınızı çapalayın. Resmi görün, sesleri işitin ve o anın tadını çıkarın. O anı birkaç dakika sıkıca tutun ve sonra bırakın. Sonra kendinizi şu ana getirecek bazı hareketler yapın.”
5. Çapalarınızı bir araya getirip test edin:
Eskiden kendinizi başarısız hissettiğiniz ve artık daha becerikli, daha başarılı olmak istediğiniz, sizin için ‘Sorun’ olan başlangıç durumunu anımsayın.
Bu sorununuzu düşünürken ‘Kaynak Dolu Güçlü ve Olumlu Çapalarınızı Ateşleyin’.
Durumun içine girin. Nasıl tepki gösteriyorsunuz? Başlangıç durumuyla ilgili düşünceleriniz değişmiş mi? Şimdi çapalarınızı kullanarak bir anda daha becerikli ve daha başarılı bir hale geçebileceğinize dikkat edin. Çapalamak uygulama gerektiren bir beceridir. Kullandıkça daha kolaylaşır ve daha etkili olurlar.
Bu çapalarınızı kullandıkça onlar sizin ‘Bilinçdışı Davranışlarınızın’ bir parçası olur. Çapaların sizin için çalışmaya başlayıp başlamadığına dikkat edin ve onları güçlendirin. Kötü halleriniz ve endişeleriniz gibi sizi beceriksiz ve başarısız yapan eski çapalarınıza da dikkat edin. Bu kötü çapaları, iyi çapalarla değiştirin ve neler olduğunu gözlemleyin. Kaynaklarınıza yönelik başarılı çapalama etkinliğiyle ‘duygusal tercihlerinizin’ değiştiğini ve seçeneklerinizin arttığını göreceksiniz.
Mo Shapiro deneyimli bir NLP eğitmenidir.
O’nun NLP eğitimlerini öğrenip uygulamanızda yarar var.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder