“Modelleme, bir insanın bir görevi ya da işi mükemmel bir şekilde başarmasını sağlayan ‘düşünceleri’ ve ‘eylemleri’ anlama sürecidir.”
Sue Knight’ın dediği gibi eğer birisi başarabildiyse, herkes başarabilir. Modellemenin özündeki düşünce budur. Modelleme ‘Nasıl’ sorusuna yanıt arar.
NLP yöntemleri en mükemmel psikoterapistlerin danışanlarıyla kurdukları ‘Başarılı İletişim’ modellerinin incelenmesiyle geliştirilmiştir. Virginia Satir’in iletişim modelini inceleyen Bandler ve Grinder, Satir olmamışlardır. Erickson ve Perls’in iletişim modellerini incelediklerinde, Erickson ve Perls olmamışlardır. Sadece nasıl onlar gibi düşünebileceklerini öğrenmişlerdir. Onları ‘modellemiş’ sonra da bu düşünme modelini NLP’ye uygulamışlardır.
Çocuklar davranış modellerini geliştirirken çevrelerindeki insanları modeller ve çok şey öğrenirler. Çocukların, ailelerindeki kişilerin ilgi ve hobilerini paylaşmaları, hayret edilecek bir şey değildir. İnsanlar gerçekten hayranlık duydukları insanlara benzemek isterler. NLP size ‘bir başkası olmanızı’ teklif etmiyor. Sadece başkalarının nasıl başarılı olduklarını anlamanızı, bu başarıyı kendiniz için modelleyerek sizin de başarılı olabileceğinizi, öğrenme sürecinde daha etkin olabileceğinizi söylüyor.
Özellikle spor alanında büyük başarılar kazanmış kişilerin çoğu, daha çocukluklarından itibaren başarılı sporcuları kendilerine ‘Kahraman’ olarak ‘Seçip’, onları ‘Modellediklerini’ iddia ederler. Onların nasıl mükemmel oynadıklarını gözlemlerler nasıl yürüdüklerine ya da koştuklarına dikkat ederler. Onların yerinde kendilerinin ‘Kahraman’ olduğunu hayal ederler.
Joseph O’Connor bir beceriyi modellemek için, üç mantıksal düzeyde yoğunlaşmak gerektiğini belirtir : Modellediğimiz kişinin ‘yaptığı’ (düşünme şekilleri) ve ‘neden yaptığı’ (inanç ve değerleri). Ayrıca bu kişinin çevresi ve kimliği de dikkate alınmalıdır.
Modelleme Uygulaması :
1. Modellemek ve yeniden üretmek istediğiniz 'Beceriyi' tanımlayın. Kendinizi de modelleyebilir ve farklı durumlar için 'Etkin Stratejiler' geliştirebilirsiniz.
2. Bu beceriyi mükemmel bir şekilde sergileyen kişiyi ya da kişileri seçin.
3. Onların davranışlarını gözlemleyin ve betimleyin. Ne yapıyorlar ve nasıl yapıyorlar?
4. Onların Temsil Sistemlerini ve Beden Dillerini gözlemleyin ve betimleyin.
5. Onların Filtrelerini ve Meta Programlarını gözlemleyin ve betimleyin.
6. Onların nörolojik düzeylerini gözlemleyin ve betimleyin.
7. Modellediğiniz kişi ya da kişilerle yüz yüze görüşün ve röportaj yapın. Onların ne yaptıklarını açık bir şekilde anlamaya çalışın. Eğer bazı olumsuzluklar görürseniz şaşırmayın. Bu olumsuzlukların çoğu bilinçdışı ile bağlantılı olabilir. Bu olumsuzlukları sistemin dışında bırakabilir, onları kullanmayabilirsiniz. Bandler ve Grinder böyle yapmışlardı.
Kendi yaşamınızda başarılı olduğunuz dönemlere odaklanarak kendinizi modelleyebilir ve bugün de başarılı olabilirsiniz. Buna kendini modelleme ya da öz modelleme denir. Önce kendinize şunları sorun :
Ben ne istiyorum?
Buna daha önce ne zaman sahip oldum? (Başka bir bağlamda da olabilir!)
Yaptığım hangi eylem işe yaramıştı?
Örnek hikaye : “Tenisçinin Başarısı”
“Joseph, bir dizi koç ve psikologdan yardım almış iyi bir tenisçi ile çalışıyordu. Rehberlikte önemli olan, zayıflıklara dikkat çekmek yerine, iyi yanların daha da güçlendirilmesidir. Halbuki diğer koçlar bunun tersini yapmışlardı. Oyuncu neleri yanlış yaptığını çok iyi biliyordu ve oyun sırasında bu hareketlere odaklanıyordu. Bu da onun iyi oynamasını engelliyordu. Joseph onunla NLP çalışmalarına başladığında, ‘Odaklanma’ kelimesini olumlu yönde kullanarak, ondan geçmişte iyi oynadığı ve her şeyin doğru gittiği pek çok oyunu hatırlamasını istedi. Tenis oyuncusu tutumunu değiştirdi. ‘Hatalarından kaçınmaya çabalanmak’ ve buna odaklanmak yerine ‘geçmişte mükemmel oynadığı anlara’ odaklandı: Kendi mükemmellik anlarını modelledi. Başarısı kısa zamanda büyük oranda arttı.
Yorum : Profesyonel sporculuğun en yüksek düzeylerinde ‘Farkı Yaratan Şey’ Odaklanma ve zihin becerilerdir. Bu odaklanma hali ise bilinçli denemelerle ve çözümlemelerle yakalanamaz. Bir şeyi bilinçle yapmaya ‘çabalarken’, onu yapamazsınız. Yukarıdaki hikayedeki ‘Tenisçi’ mükemmel anlarına odaklanarak ve bilinçdışını devreye sokarak, bu mükemmellik hallerine daha kolay ve daha sık girebilmeye başladığından daha başarılı oldu.” (Joseph O’Connor – Ian McDermott – NLP’nin İlkeleri)
Bu örnekten öğrendiklerinizi ilişkilerinizde uygulayabilirsiniz.
NLP Türk Blog
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder